در هنگام مواجه شده با موارد مسمومیت در خانه یا سفر حتما باید بدانیم فرد مسموم چه نوع ماده ای، چه مقدار، چه موقع و از چه راهی مصرف کرده است.  

فریده یونسی رییس دفتر تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز  با بیان این مطلب گفت: اگر بیمار هوشیار بود با مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم به شماره 1490 و یا اورژانس 115، تماس گرفته و در خصوص اقدامات بعدی  سوال شود. 

این داروساز با بیان اینکه اگر فرد مسموم هوشیار نبود و یا مواد اسیدی، قلیایی و یا نفتی را بلعیده بود، حتما باید از ایجاد استفراغ در فرد مسموم خودداری شود، افزود: فرد مسموم را باید سریعا به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کرد. 

وی در پاسخ به این سوال که در هنگام بروز مسمومیت، پیش از رسیدن به مرکز درمانی چه باید کرد، گفت: اگر مسمومیت از راه تنفس بود مانند مسمومیت با منوکسیدکربن، گاز چاه فاضلاب، گاز ناشی از اختلاط مواد سفیدکننده و جرم بر باید هرچه سریعتر فرد مسموم را به هوای آزاد برده و از تنفس دود و گازهای تولید شده پرهیز شود، همچنین حتما باید درها و پنجره ها را باز کرده و اگر فرد مسموم نفس نمی کشد، تنفس مصنوعی بدهید وسپس بااورژانس تماس بگیرید. 

دکتر یونسی اظهار کرد: اگر مسمومیت از راه پوست اتفاق افتاده باشد مانند مسمومیت با سموم آفت کش، مواد شیمیایی، اسید و قلیا، مواد شوینده لک بر، جرم بر حتما باید لباس ها و پوشش آلوده را درآورید و پوست را با آب جاری به مدت 10 دقیقه شستشو داده، همچنین پوست را با آب و صابون شسته و خوب آبکشی کرده و سپس بااورژانس تماس بگیرید.

رییس دفتر تحقیق و توسعه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز همچنین افزود: اگر مسمومیت از راه چشم مانند تماس با انواع گاز، اسید و قلیا، مواد شوینده، سموم دفع آفات، مواد شیمیایی، مواد شوینده خانگی و گاز متصاعد شده از آنها، تماس چشمی اشتباه با برخی داروها و سموم باشد حتما باید چشم مصدوم را با آب جاری ولرم شستشو داده و روش انجام این کار آن است که فرد زیر دوش آب حمام بایستد و اجازه دهد جریان آب روی پیشانی ریخته و سپس به سمت هر دو چشم رفته، هر دو را شستشو دهد و این عمل 15 دقیقه باید ادامه داشته باشد، همچنین فرد مسموم باید در حین شستشوی چشم با آب جاری، تا جای ممکن مرتباً چشم ها را (مانند چشمک زدن) باز و بسته کند و اصراری به باز نگهداشتن چشم ها نداشته باشد وسپس بااورژانس تماس بگیرید.

وی در پایان گفت: اگر مسمومیت از راه دهان همچون مصرف اشتباه داروها، مواد قلیایی و اسیدی، ترکیبات نفتی، مواد روانگردان و مخدر، مواد شوینده خانگی، باتری دیسکی یا مینیاتوری، سموم دفع آفات، شربت ترک اعتیاد متادون باشد اگر فرد مسموم نفس نمی کشد، حتما باید تنفس مصنوعی را آغاز کرد اما اگر فرد مسموم هوشیار است، کنترل کنید آیا می تواند چیزی را ببلعد یا خیر و قبل از هماهنگ نمودن با مرکز کنترل مسمومیت ها (شماره تلفن 1490) مسموم را وادار به استفراغ نکنید و در برخی موارد، استفراغ سبب بروز صدمات بیشتر خواهد شد و حتما نمونه ای از ترکیبی که فرد با آن مسموم شده است را همرا بیمار به بیمارستان ببرید.

گفت و گو از: حسین عبدالعزیزی