آدرنالین Epinephrin))

دسته دارویی: آگونیست آدرنرژیک (α و β آگونیست)

اشکال دارویی:

محلول قابل تزریق 1mg/ml، disposable injector: 2mg/2ml

مکانیسم اثر دارو:

 این دارو روی رسپتورهای α و β اثر گذاشته و در شوک های آنافیلاکسی به عنوان بالا برنده فشار خون و تحریک قلب استفاده می گردد همچنین به دلیل اثرات β آدرنژیکی باعث گشاد شدن برونشها می شود.

اندیکاسیون:

 شوک آنافیلاکسی- برونکواسپاسم- واکنش های حساسیتی- کنترل خونریزی موضعی- هیپوتانسیون- حمله آسم- هموستاز. برای آسم برونشیال بهتر است توصیه نشود زیرا دارای توان بالقوه برای تحریک بیش از حد قلب به ویژه در مقادیر زیاد است.

**نکته: اپی نفرین سبب افزایش کار قلب و فشارخون میشود، لذا اگر اکسیژن کافی در اختیار بیمار نباشد احتمال ایسکمی یا تحریک پذیری قلبی وجود دارد

**اپی نفرین در دوز پایین آگونیست گیرنده  B( سبب افزایش فشار سیستولیک می شود در حالی که فشار دیاستولیک بالا نمی رود) ودر دوزهای بالا فشار سیستولیک و دیاستولیک بالا خواهد رفت. کاهش برون ده ادراری وانقباض عروق کلیه درابتدای درمان ایجاد می شود

نحوه ی تجویز: تزریقی (عضلانی، وریدی، داخل استخوانی و داخل تراشه)- استنشاقی

کنتر اندیکاسیون:

 بیماری های قلبی- دیلاتاسیون قلب- دیس ریتمی قلبی- شوک به جز آنافیلاکسی- گلوکوم با زاویه بسته- زایمان – آسیب های ارگانیک مغزی

فرمول تهیه دارو:

 برای تهیه محلول  لازم است1mg  دارو با 9سی سی نرمال سالین رقیق شود و در زمانی بیشتر از 1 دقیقه تزریق کرد. در هر 10cc محلول تهیه شده یک میلی گرم دارو وجود دارد.

از محلول   به طور مستقیم داخل تراشه استفاده می شود.

آدرنالین به صورت تزریق زیر جلدی و عضلانی می باشد که در مواقع ضروری بحرانی به صورت رقیق شده 10000/1 و 100000/1 برای تزریق آهسته وریدی و انفوزیون وریدی استفاده می گردد، در صورتی که به درمان مورد نظر دست نیافتند می توانند آن را به صورت تزریق داخل استخوانی ( معمولا تیبیا) یا تزریق داخل تراشه استفاده کنند. تزریق زیر جلدی جذب کندتری داشته و قابل اطمینان نمی باشد.

روش مصرف دارو:

 طبق اندیکاسیون مصرف دارو مقدار تجویز آن برای بالغین و اطفال متفاوت می باشد

مراقبت های پرستاری:

 کنترل ECG ،در صورت بالا رفتن فشار خون زیاد باید دوز دارو کاهش یابد، بعد از تجویز دارو هر 5 دقیقه فشار خون و نبض کنترل شود، در طی انفوزیون دارو در صورت امکان CVP اندازه گیری شود، افزایش ناخواسته فشارخون می تواند منجر به افزایش فشار شریانی و آنژین و پارگی آئورت و خونریزی مغزی شود، محل تزریق از نظر آسیب بافتی چک شود که در صورت پیدایش آسیب از فنتولامین + نرمال سالین استفاده شود.

*اپی نفرین با محلولهای قلیایی ناسازگار می باشد. مانند بیکربنات سدیم

*بعد از تزریق اپی نفرین 20سی سی آب مقطر یا نرمال سالین بولوس شود تا دارو سریعتر اثر نماید.

تداخلات دارویی:

-­ سمپاتومیمتیک ها اثر دارو را زیاد می کند

- MAOI می تواند بحران فشار خون بالا ایجاد کند

- گلیکوزیدهای قلبی ، بریتیلیوم و لوودوپا احتمال آریتمی را بالا می برد

- دیورتیک ها و فنوتیازین اثر انقباضی این دارو را کم می کند

عوارض دارو:

CNS : سردرد- سرگیجه- بی خوابی- عصبانیت- ضعف- آژیته شدن- توهم

قلبی: دیس ریتمی- هایپرتانسیون- تغییرات ECG

گوارشی: تهوع و استفراغ- تاری دید- اشکال در تنفس- آپنه- درماتیت تماسی

احتباس اداری

تنفسی: تنگی نفس- پرکاری تیروئید

نکات مهم:

در مصرف با دوز بالا آدرنالین احتمال ایجاد اسیدوزمتابولیک و افزایش اسیدلاکتیک سرم و افزایش گلوکز و BUN وجود دارد

این دارو سبب افزایش میزان گلوکز می شود و باید در دیابتی ها حجم انسولین افزایش یابد. از تزریق به عضلات سرین اجتناب شود، باعث بروز گانگرن می شود

در مسمومیت با آدرنالین از داروهای α بلوکر و β بلوکر باید استفاده کرد. همزمان با تزریق اپی نفرین حجم مایعات از دست رفته جبران می شود

بعد از استنشاق دارو به منظور برطرف کردن خشکی دهان باید دهان را شستشو داد

افزایش ناگهانی فشارخون در سالمندان موضوعی است که حتماً باید مورد توجه قرار گیرد

محلول آماده شده را نمی توان بیشتر از 24 ساعت در یخچال نگه داشت

از تماس با نور دارو باید حفظ شود

بهتر است دارو با آب مقطر رقیق شود تا نرمال سالین زیرا سرعت اثر بیشتری خواهد داشت.